Kartal tanrı. Güneşin sembolüdür. Yeniden doğuşu, ebedi yaşamı, ölümsüzlüğü, güneşin doğuşunu simgeler. Ateşi, sıcaklığı ve hasat mevsimini çağrıştıran bu kuş o kadar büyüktür ki, ay onun sol kanadını, güneşte sol kanadını ancak kapatır. Bürküt (Merküt) kuşu şamana kendinden geçerek yaptığı yolculukta eşlik eder. Yağmur yağdırabilirme gücüne sahiptir. Bolluğu ve bereketi temsil eder. Kazakistan bayrağında sırtında güneş taşıyan bir Kartal vardır. Bu kuş türü aynı zamanda görünmez âlem ile olan bağlantıyı temsil eden bir ruh olarak da görülür. Şamanlar onun yardımına başvurur. Kartallar bazen yiğitleri bütün olarak yutar ve onlar da onun karnından tekrar sağa olarak çıkmanın bir yolunu bulurlar. İlk zamanları yeryüzüne Merküt getirmiştir. Şaman olacak bir çocuğun ruhu bir kartal tarafından yutulur. Bu Kartal çayırların ortasında bulunan kızılçamla Kara kayın ağaçlarından birinin tepesine yumurtasını bırakır. Bir süre sonra yumurta çatlar ve İçinden bir çocuk çıkar, ağacın hemen altında bulunan bir beşiğe düşer.
İyi şamanlar kızılçamdaki kızıl yumurtadan, kötü olanlarsa kara kayındaki kara yumurtadan çıkarlar. Bu Kartal tüm ömrü boyunca o şamanı korur ve yardımcı olur. Sibirya inançlarına göre Tanrı insanlara yardım etmesi için kartalı yeryüzüne göndermiştir. İnsanlar onun dilini anlamayınca da kartal bir ağacın altında uyuyan kadını gebe bırakır ve doğan çocuk şaman olur. Buryat kağanın karısının bir kartalla girdiği ilişki sonucu şaman olduğu anlaşılır. Buryatların ilk şamanı da Bürked adını taşır. Bu şaman istediği zaman rahatlıkla öbür dünyaya atlayabilir. Merkit Kabilesi kara bir Kartal'dan türemiştir.
_________________________________
Bahattin Uslu - Türk Mitolojisi
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder