Türk Kavimlerinin en meşhuru ve en mühimmi Oğuzlar'dır. Seçukoğulları'nın tarih sahnesine çıkmasıyla Oğuzlar, tamamen birinci dereceye yükselmişler ve Türk'lüğe hakim olmuşlardır. Anadolu'yu fetheden, Türkiye Devleti'ni kuran, Türkler'in Oğuz boylarıdır. Türkiye Türkler'i çoğunlukla Oğuzsoyudur.
Orkun kitabelerin'den bir iki asır önce Göktürk alfabesi ile yazılmış Türkçe bir kitabede, Oğuzlar'ın adı geçmektedir. Bu kitabe, Oğuzlar'dan 6 boyun prensi olan Özyiğen Alpturan'ın genç yaşta ölümü münasebetiyle kazılmıştır. Oğuzlar, Kuzey Asya'da ve Götürkler'in kuzeyinde yaşıyorlardı. Bahsi geçen kitabe, Barlık ırmağı kenarında bulunmuştur. Göktürk Abideleri'nde de Oğuzlar'ın adı pek çok kez geçmektedir. Bu kitabelere göre Büyük Türk Hakanlığı'nda Göktürk Boyundan sonra en mühim boyun Oğuz boyu olduğu anlaşılmaktadır. Göktürk tarihinin "kutluğlar" denen son devresinde, VII.asır sonlarında ve VIII.asır başlarındai yani Orkun Abideleri ile çağdaş olarak Oğuzlar, Selenge ırmağı boyunda oturuyorlardı. Orkun ırmağının, Selenge'nin kolu olduğu malumdur. Şu halde Göktürkler ile Oğuzlar, yakın komşu idiler. VII.asır sonlarında Oğuzlar'ın başında Baz Kağan bulunuyordu. Oğuzlar, hakimiyeti Göktürk Hanedanı'nın aleyhinde olarak ele geçirmek istiyorlardı. Zira Oğuzlar, Götürk hakanlığında en mühim hakimkitleyi teşkil ediyorlardı. Son Göktürkler, Oğuzlar'ın sinsi veya açık muhalefeti altında yaşamışlar, Götürkler'de gerçekten Dokuz kez Oğuzlar, On kez de Uygurlar tarafından iktidardan uzaklaştırılmış ve VIII.asrın ortalarında Büyük Türk Kağanlığı, Oğuz ve Uygur boyları tarafından yönetilmiştir. Kağan, Baz Kağan'ı öldürtmek zorunda kalmıştı. bununla beraber Kapağan ve Bilge Kağanlar zamanında Oğuzlar muhalefetlerini artırmışlardır. Büyük Türk Hakanlığı'nda iktidar Oğuz Uygur partisine geçince, Oğuzlar'ın zaten Göktürkler devrinde pek mühim olan mevkileri, bir kat daha yükselmiştir. Fakat Oğuzlar, bunla da iktifa etmek niyetinde değillerdi. Uygurlar'ı bertaraf edip, tek başlarına Türk İmparatorluğu'na hakim olmak istiyorlardı. Bu maksatla Moyunçur Kağan'a da baş kaldırmışlardı. Türkler'in kültürce diğer Türk boylarından pek geri olan Kırgız Boyu, Uygurlar'la beraber Oğuzları'da IX. asır ortalarında bugünki Moğalistan'dan kovmuştur. Büyük Hakanlığı'nda birinci derecede gelen Uygurlar güneye, şimdiki Doğu Türkistan'a çekilmişler, Oğuzlar'ın büyük kısmı ise batıya, Sırderya ve Aral boylarına göçmüşlerdir. İkisinin arasında Karahanlılar vardı ve Karahanlılar, Moğalistan'dan kovulup itibarı geniş ölçüde sarsılan Uygurlar ile Büyük Türk Hakanlığı tacını çekişiyorlardı. Sırderya ve Aral civarında bu Oğuz dalgasından öncede Oğuzlar vardı ve ezcümle Oğuz boylarından Peçenekler yaşıyordu. Oğuzlar'ın büyük kısmı bu ülkeye gelince, Peçenekler, kardeş boyla bir arada yaşamayıp Doğu Avrupa'ya akmışlardır. Zaten Oğuzlar'da dehşet bir nüfus artışı vardı. Fazla nüfusun taşması gerekiyordu. Bu sebeple yüz binlerce belki bir milyon Oğuz'da Peçenekler'den ayrı bir dalga halinde Karadeniz kuzeyine bugün ki Ukrayna'ya göçmüş, Balkanlar'a inmiştir. Bugün Dobruca ve küçük bir kısmı Besarabya'da yaşıyan Gagavuzlar, bu Oğuzlar'ın torunlarıdır. Bir kaç milyon Oğuz da, Aral Gölü'nden önce güneye inmiş, sonra batıya sapmış, Anadolu'yu açıp Türkiye Devletini kurmuştur. Bu süretle Maveraünnehir kuzeyinde pek kesifleşen Oğuz nüfusu teskin olmuştur.
Gökberk ÇETİNKAYA
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder